Bevrijding en Vrede
In het kader van de landelijke Vredesweek, 21-29 september en de Internationale Dag van de Vrede
op 21 september, wordt in het Heiligdom van Sint Gerlach een tentoonstelling over Vrede gehouden.
In tijden dat de Amerikaanse president Trump praat over het bouwen van een grensmuur en Europa
de buitengrenzen steeds meer sluit voor vluchtelingen, is als thema van de Vredesweek 2019: gekozen.
Het thema nodigt uit om de grenzen op te zoeken en te onderzoeken. Want aan de andere kant van
de grens wacht vaak een wereld aan ontmoetingen en mogelijkheden. Veel mensen leven steeds
meer in de eigen bubbel, en spreken steeds minder mensen uit andere bubbels. Polarisatie ligt dan
op de loer. Wat de gevolgen daarvan kunnen zijn heeft de geschiedenis ons herhaaldelijk geleerd,
met name in de jaren 1939 – 1945.
In september wordt ook de bevrijding van Zuid-Limburg, 75 jaar geleden, herdacht. Daarbij kunnen
we ons afvragen of de bevrijding ons ook de door velen gehoopte vrede gebracht heeft. Zeker, in
West-Europa is inmiddels een aantal generaties opgegroeid die geen oorlog en onderdrukking aan
den lijve meegemaakt hebben. Maar wereldvrede lijkt verder weg dan ooit. Stilaan gebeuren er weer
zaken die sterk doen denken aan de jaren van voor ‘de oorlog’.
– Schepen met vluchtelingen varen over zee op zoek naar een veilige haven. Maar ze zijn vrijwel
nergens welkom. Dat lijkt erg veel op de geschiedenis van de St. Louis, het cruiseschip van de
Hamburg-America line dat in mei 1939 vanuit Hamburg vertrok met aan boord meer dan 900 joodse
vluchtelingen op weg naar Havanna. Daar werden ze echter geweigerd, evenals in de Verenigde
Staten en in Canada. Ten langen leste keerde het schip naar Europa terug. België, Engeland, Frankrijk
en Nederland namen elk een deel van de vluchtelingen op. Uiteindelijk werden er meer dan 250 van
hen in de Holocaust vermoord.
– Politici die simpele oplossingen voor complexe problemen aandragen, zijn weer populair. Daarbij
wordt dan de beproefde methode gebruikt om bevolkingsgroepen of personen als zondebokken voor
die problemen aan te wijzen. En het is bedroevend te moeten constateren dat veel kiezers die ideeën
omarmen, alsof ze niets geleerd hebben uit de periode waaruit we bevrijd moesten worden.
Gelukkig zijn er ook steeds mensen geweest die ijver(d)en voor vrede op aarde, zowel nationaal als
internationaal., op grote en op kleine schaal. Gautama Boeddha en Jezus van Nazareth predikten al
meer dan 2000 jaar geleden vrede en verdraagzaamheid. Twee van hun markante volgelingen,
Mahatma Gandhi en dominee Marten Luther King waren uitgesproken voorstanders van het
geweldloos oplossen van problemen. In de vredesbewegingen kregen zij vele volgelingen.
De tentoonstelling in het Heiligdom is een drieluik bestaande uit de volgende exposities. ‘Zicht op
vrede’, samengesteld door het Museum voor vrede en geweldloosheid te Rotterdam. Deze toont de
geschiedenis van de internationale vredesbeweging verteld aan de hand van veel foto’s en kleurrijke
afbeeldingen van kunstuitingen en affiches. ‘Vredeskinderen’, eveneens samengesteld door het
museum voor vrede en geweldloosheid te Rotterdam. Deze gaat over kinderen op vredesaffiches en
uitingen van kinderen over vrede in tekeningen, gedichten en teksten. ‘In Vredesnaam’,
samengesteld door de werkgroep Vrede te Valkenburg aan de Geul. Getoond worden schilderijen en
foto’s uit de gedichtenbundel ‘In Vredesnaam’.
De tentoonstelling duurt van 8 september tot 3 november 2019.

Het Heiligdom St. Gerlach (Onderstestraat 1, Houthem) is dagelijks geopend van 10.00 -16.00 uur
(’s zondags van 10.30 – 16.00 uur)